Was dit niet die man die over Europa zei ‘dat we geen behoefte hebben aan ideologische vergezichten’? Natuurlijk moet een politicus OOK naar de burgers luisteren, maar wat hij eerst en bovenal moet doen is ZELF een idee hebben welke kant het op moet. Het politieke discours is een beetje verworden tot een soort Marktplaats voor opportunisten: goed kijken hoe de wind waait, hoe de hazen lopen en daar dan achteraan.
Wat iedereen zo wat vergeten is, is dat het idee van de Europese Unie is ontstaan uit twee oorlogen die op dit continent ontstonden, die de hele wereld in brand zetten en die tientallen miljoenen mensen het leven hebben gekost. Wat de EU een uniek project zonder enig historisch precedent maakt, is dat soevereine staten zich op vrijwillige basis hebben verenigd. En dat er een opt out is: zie de Brexit. Europeanen houden elkaar niet onder de militaire knoet zoals gebruikelijk was in de Sovjet Unie en zoals in China, dat Tibet annexeerde.
Wij zijn geen vazalstaten van ‘Brussel’. Het Europese project heeft wel veel te veel een eigen momentum gekregen, een eigen logica, een elitisme, waardoor het vervreemd is geraakt van ‘de burgers’. Er zijn grote sociale hiaten in ontstaan. Daar moet je dan volgens mij wat aan doen, in plaats van het kind met het badwater weg te gooien via referenda. Dat begint met een inspirerend verhaal: Europa is geen Brusselse fictie. Tachtig procent van het internationale toerisme heeft Europa als bestemming. Europa is het grootste culturele themapark ter wereld en staat als zodanig op het netvlies van elke Aziaat en Amerikaan. Nergens vind je zoveel historische steden op zo’n korte afstand van elkaar, verbonden door zulke frequente en comfortabele spoor- en vliegverbindingen.
De opmerking van Rutte herinnerde mij aan een rede die socioloog Gabriel van den Brink (geen familie van mij) in 2012 hield voor de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en waarin hij de vinger op de zere plek legt. Als politici, die een voorbeeld voor ons zijn, niet bereid zijn te knokken voor Europa, kijk dan ook niet vreemd op als de burgers afhaken in tijden van onzekerheid. Het verval van Europa is niet te wijten aan populisme van onderop, de rot begint aan de top, bij de politieke elite. Dus doe daar wat aan Mark, kom eens met een goed verhaal. Begin maar met de rede van Gabriel van den Brink. Hier staat-ie: http://tinyurl.com/hxrc2ve