(Streamer)
HEFFING OP GEBRUIK VAN BODEMMATERIALEN
(Bovenkop)
Rijk pleit voor zuinig omgaan met opperdelfstoffen
(Kop)
Het gat van Nederland
(Intro)
Grind en andere bodemmaterialen worden schaars in Nederland. Om hergebruik van deze materialen in de bouw te bevorderen heeft minister Maij besloten tot een heffing van één gulden per ton gewonnen of geïmporteerde oppervlaktedelfstoffen. ‘Ondanks afspraken is een extra stimulans nodig’, aldus Maij.
(Auteur)
Erwin van den Brink
Straks zijn we met zestien miljoen Nederlanders die allemaal willen wonen, werken en zich ook nog willen verplaatsen. Voor dat alles is jaarlijks een hoeveelheid bodemmateriaal nodig waarmee de gemeente Den Haag een meter zou kunnen worden opgehoogd, legde minister Maij Weggen (Verkeer en Waterstaat) uit bij de presentatie van het eerste deel van het Structuurschema Oppervlaktedelfstoffen.
Nederland dreigt zonder adequate overheidsregels op dit gebied het aanzien te krijgen van een strand waar Duitsers hebben vertoefd: vol kuilen. Afgewisseld met bergen puin en afval, bedekt met een leeflaag en dienstdoend als skihelling.
Daarom moet het hergebruik van in de bouw toegepast bodemmateriaal toenemen. Om dat te stimuleren komt er een heffing van ten minste één gulden op elke ton in Nederland gewonnen of geïmporteerd materiaal. De wettelijke regeling van die heffing is per 1 januari 1995 te verwachten. Noordzeezand is van de heffing uitgesloten omdat het een alternatief is voor op het land gewonnen zand en omdat ontzilting het relatief duur maakt.
Bij hergebruik gaat het om bouw- en sloopafval, gereinigde grond, kolenreststoffen, slakken van verbrand huisvuil, hoogovenslak, staalslak, fosforslak en baggerspecie.
De heffing gaat jaarlijks 100 miljoen gulden opbrengen. Ongeveer 20 miljoen daarvan wil de bewindsvrouw besteden aan onder andere de uitvoering van plannen uit haar nota ‘Natte Natuurbouw’ (waaronder het Grensmaasproject valt), de overige 80 miljoen vloeit in de vorm van algemene lastenverlichting naar het bedrijfsleven terug.
‘Saai, maar belangrijk’
De minister verdedigt de heffing met het argument dat ‘ondanks de afspraken met het milieuberaad voor de bouw over vrijwillige beperking van gebruik van oppervlaktedelfstoffen een extra stimulans nodig is’. Van de 40 miljoen ton die geschikt is voor hergebruik, wordt nu pas 13 miljoen ton daadwerkelijk benut.
Grote gaten zijn geslagen in Limburg. Grind zal in de toekomst uit Duitsland en het Britse deel van de Noordzee worden gehaald. De beëindiging van de grindwinning en de kalksteenwinning werd ingeluid door de in 1989 gepubliceerde rijksnota ‘Gegrond Ontgronden’.
De bedoeling van het Structuurschema is, aldus Maij, ‘voorkomen dat de provincies de problemen op elkaar proberen af te wentelen’. De provinciale overheden geven immers de Ontgrondingsvergunningen af. Maar zij hebben elk afzonderlijk geen inzicht in de landelijke behoefte aan oppervlaktedelfstoffen. Gezien de grote effecten van ontgronding op de ruimtelijke ordening in Nederland is de rijksoverheid de aangewezen bestuurslaag om de winning te coördineren, vindt Maij.
Bij het schrijven van het Structuurschema hebben de Haagse beleidsmakers 25 jaar vooruit gekeken. Het nu gepubliceerde gedeelte omvat de zogenoemde Planologische Kern Beslissing (PKB) zoals de (volgende) regering die zal moeten nemen. De bestuurlijke betekenis van een PKB is dat het beleid van lagere overheden op het onderhavige beleidsterrein moet voldoen aan de uitgangspunten in de PKB. Tot 30 mei 1994 ligt het rapport ter visie.
De vertrekkende politica noemt ontgronding ‘een van de saaiste maar wel een van de belangrijkste beleidsaangelegenheden waarin ik mij heb verdiept’.
Structuurschema Oppervlaktedelfstoffen, deel 1 – Ontwerp Planologische Kernbeslissing. Te bestellen voor f 25, onder vermelding van ISBN 90 346 2897 3, bij de SDU via tel. (071) 35 25 50 of fax (071) 35 25 35. Reacties zenden aan: Inspraak PKB Structuurschema Oppervlaktedelfstoffen, postbus 97611, 2509 GA Den Haag.
(FOTOBIJSCHRIFT)
Ontgronding aan de oever van de Maas; na ontgronding is waterrecreatie mogelijk.
(Foto: Slagboom & Peeters Luchtfotografie)
