Hier de PDF van het artikel:
Hier klikkken voor de recensie: Simon Rozendaal
Alles komt goed
Boven een interview met Lange Frans en Baas B. in de Volkskrant, enige tijd terug, stond als kop een citaat van de twee: ‘Is het hier dan allemaal zo klote?’ Een retorische vraag. Nee dus. Het glas is niet half leeg, het is half vol. Vindt wetenschapsredacteur Simon Rozendaal van weekblad Elsevier in zijn Het grote goed nieuws boek.
Vooral met het milieu in Nederland gaat het beter dan ooit. Met de wereld gaat het volgens hem trouwens ook steeds beter. De toestand in Irak, het moslimextremisme, oorlog en geweld, Rozendaal brengt er statistiek tegen in stelling: ‘in 1950 stierven er nog 700.000 mensen door oorlogen, in 2002 maar 20.000.’
Maar laten we ons beperken tot Nederland, Europa of maximaal de westerse wereld. Rozendaal heeft gelijk. In termen van geluk, bestaanzekerheid, rechtzekerheid, welvaart, gezondheid, leven wij in een utopie die onze voorouders honderd jaar of zelfs vijftig jaar geleden niet voor mogelijk hielden. En dat hebben we grotendeels te danken aan wetenschap en technologie. Hij citeert hiervoor bij herhaling uit het grote standaardwerk Techniek in Nederland in de twintigste eeuw.
Inderdaad, ons milieu is weer schoon. Dat komt ook doordat we veel vervuiling hebben geëxporteerd naar Azie waar tegenwoordig onze spullen worden gemaakt en waar we veel van ons afval schroot naar toe brengen. En toch worden ze er daar beter van.
Minder overtuigend is Rozendaal daar waar hij beweert dat behalve welvaart en welzijn ook de beschaving is toegenomen, met een beroep op Norbert Elias. De uitwassen door het Leger van de Heer in Donker Afrika, de meest vunzige porno in de krochten van het internet…ik ben er nog niet zo zeker van of ‘de beschaving’ in het algemeen toeneemt, zeker niet daar waar een overheid met wetten en regels ontbreekt. Ook een aflevering van De Gouden Kooi op televisie desillusioneert als het gaat om wellevendheid.
Het grote goed nieuws boek werkt als aspirine tegen de koppijn die je krijgt van al dat modieuze gelamenteer van opiniemakers. De diepere oorzaak van mijn migraine is de vraag waar ik blijf zitten: waarom toch die voorkeur voor slecht nieuws als er zoveel goeds gaande is? Nederland behoort tot de tien welvarendste landen in de wereld. We zijn volgens een recent VN-onderzoek het gelukkigste volk ter wereld. Waarom zijn er dan toch die azijnpissers die steeds het tegendeel beweren?
Daar komt geen antwoord op. Slecht nieuws werkt journalistiek beter dan goed nieuws, weet Rozendaal. Maar waarom dan? Is onze voorkeur voor alarmsignalen, dreiging, soms evolutionair bepaald? Heeft de elite nu de samenleving is geseculariseerd en ook de Koude Oorlog met zijn dreigende atoomapocalyps voorbij is zijn toevlucht gezocht nieuwe hel en verdoemenis in de vorm van bijvoorbeeld klimaatverandering? Heeft zij belang bij angstvisioenen om ons onder de knoet te houden?
Maar misschien is de door hem verguisde (milieu-)wetenschap die zichzelf omwille van continuering van subsidies met steeds nieuwe waarschuwingen onmisbaar probeert te maken juist een kenmerk van de democratisering van de wetenschappelijke instituties. We wilden vanaf 1970 immers dat wetenschap ‘maatschappelijk relevant’ zou zijn. Juist omdat we het zo goed hebben accepteren we steeds minder risico’s. We leiden zoals de socioloog Ulrich Beck heeft uitgelegd aan een disproportionele risicobeleving. Je tegen de hoofdstroom van deze publieke opinie keren is politieke zelfmoord in onze mediacratie. Maar wiens schuld is dat?
Simon Rozendaal. Het grote goed nieuws boek. Uitgeverij Contact, Amsterdam 2007. € 12,50. (Vanaf 8 november verkrijgbaar).
143 pagina’s
